Dane i metadane
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody prowadzi Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody, stanowiący zasób referencyjny gromadzący informacje opisowe i przestrzenne o prawnie obowiązujących formach ochrony przyrody w Polsce. Dostęp do danych można uzyskać poprzez witrynę internetową crfop.gdos.gov.pl.
W celu zaprezentowania danych przestrzennych, dotyczących m.in. form ochrony przyrody w Polsce, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska prowadzi witrynę interaktywnych map Geoserwis, dostępną pod adresem geoserwis.gdos.gov.pl.
W ramach Geoserwisu udostępnione zostały dwie usługi utworzone według otwartych standardów Open Geospatial Consortium zgodnych z Dyrektywą 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego Unii Europejskiej z dnia 14 marca 2007 r. o Infrastrukturze Informacji Przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej oraz zapisami ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej:
- usługa przeglądania WMS: http://sdi.gdos.gov.pl/wms,
- usługa pobierania WFS: http://sdi.gdos.gov.pl/wfs.
Powyższe usługi są kompatybilne z większością programów z rodziny systemów informacji przestrzennych (GIS) takich jak ESRI ArcGIS czy QGIS, gdzie mogą być dowolnie analizowane i przetwarzane na większość popularnych formatów (m.in. ESRI Shapefile). Dzięki usłudze WFS można również pobrać dane dotyczące poszczególnych form ochrony przyrody bezpośrednio do tego formatu poprzez zamieszczone poniżej odnośniki:
- Parki narodowe
- Parki krajobrazowe
- Rezerwaty
- Obszary chronionego krajobrazu
- Specjalne obszary ochrony ("siedliskowa" Natura 2000)
- Obszary specjalnej ochrony ("ptasia" Natura 2000)
- Zespoły przyrodniczo krajobrazowe
- Stanowiska dokumentacyjne
- Pomniki przyrody (woj. ślaskie)
- Obszary RAMSAR
- Korytarze ekologiczne
- Mezoregiony fizycznogeograficzne
- Regiony biogeograficzne
W przypadku trudności z obsługą usług sieciowych do pobierania danych przestrzennych prosimy o zapoznanie się z poniższymi filmami instruktażowymi:
Metadane do powyższych usług: geoserwis.gdos.gov.pl/metadane
Dodatkową pomoc i wyjaśnienia można uzyskać w Wydziale Geoinformacji, Departamentu Informacji o Środowisku - tel.: 22 5792165, 22 3691002
Wszystkie powyższe dane są w trakcie uzupełniania oraz aktualizacji. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska dokłada wszelkich starań, aby zapewnić wysoką jakość tych informacji, m.in. poprzez realizowany obecnie projekt Weryfikacja i aktualizacja informacji przestrzennej i opisowej o pomnikach przyrody i użytkach ekologicznych na terenie Polski zgodnie z wytycznymi zawartymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie centralnego rejestru form ochrony przyrody. Do czasu zweryfikowania wszystkich danych o obowiązujących prawnie formach ochrony przyrody, aktualne dane opisowe i przestrzenne należy uzyskać we właściwej jednostce administracji publicznej, tj. regionalnych dyrekcjach ochrony środowiska, urzędach marszałkowskich i urzędach gmin.
Geoportal form ochrony przyrody Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach
Szybka wymiana aktualnej, rzetelnej i przejrzystej informacji jest kluczem do sukcesu w większości dziedzin życia. Spełnienie wszystkich tych warunków wymaga zarówno dobrego pomysłu jaki i zastosowania nowoczesnych rozwiązań. Jednym z dobrych przykładów odpowiednio przekazanej informacji są profesjonalne serwisy mapowe powszechnie nazywane geoportalami. Łączą w sobie cechy mapy z najsilniejszymi argumentami techniki komputerowej - szybkością dostępu do informacji i interaktywnością. Dodatkowym ich atutem jest uniwersalność - treść witryn tego typu może być kierowana do różnych grup odbiorców.
Nie inaczej jest z uruchomionym niedawno geoportalem Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach. Dane przestrzenne o formach ochrony przyrody i korytarzach ekologicznych na terenie województwa śląskiego, praktyczne informacje turystyczne, w tym dane na temat ścieżek rowerowych i edukacyjnych, szlaków turystycznych, punktów widokowych oraz miejsc edukacji leśnej zdobyć można w sieci pod adresem www.geoportal.rdos.katowice.pl. Dostępna na stronie pod ikoną znaku zapytania „Dokumentacja użytkownika”, krok po kroku prowadzi użytkownika po aplikacji.
Zawartość strony przyda się bez wątpienia zarówno biznesmenowi planującemu nową inwestycję, przyrodnikowi jak i obywatelowi – turyście planującemu rodzinny wypad na łono natury. Przed wyprawą „w realu” możemy się wybrać na wirtualną wycieczkę w dowolny zakątek województwa i sprawdzić, jakie potencjalne atrakcje na nas czekają.
Z kolei planując nową inwestycję, za pośrednictwem serwisu możemy uzyskać informacje z bazy danych Dyrekcji o przybliżonej lokalizacji chronionych siedlisk i gatunków. Użytkownik „od ręki” może sprawdzić z jakimi formami ochrony przyrody, siedliskami bądź gatunkami jego inwestycja może kolidować, ma też możliwość sporządzenia raportu kolizji, bazującego na wprowadzanych przez niego danych. Można je wprowadzić zarówno rysując na mapie obszar inwestycji jak również wgrywając do systemu gotowy plik (system obsługuje kilka najpopularniejszych formatów wymiany danych przestrzennych). Dostęp do tego typu informacji daje przedsiębiorcy możliwość wstępnej analizy oddziaływania planowanej inwestycji na środowisko, już na początkowym etapie jej projektowania.
Aby umożliwić korzystanie z geoportalu w terenie, poza aplikacją internetową została przygotowana także darmowa wersja mobilna serwisu dla użytkowników urządzeń z systemem operacyjnym ANDROID. Po jej zainstalowaniu w telefonie komórkowym, smartfonie czy tablecie użytkownik dzięki systemowi GPS uzyskuje możliwość przeglądania i wyszukiwania najbliższych form ochrony przyrody na mapach Google. Za jej pomocą możliwe jest przesłanie zdjęć lub informacji na temat zlokalizowanych ciekawych siedlisk lub gatunków, a nawet zgłoszenie naruszenia przepisów (np. na nielegalne wysypisko śmieci na terenie rezerwatu przyrody). Wszystkie takie zgłoszenia, przekazane za pomocą aplikacji mobilnej i internetowej, będą analizowane i w uzasadnionych przypadkach kierowane do właściwych urzędów z prośbą o podjęcie odpowiednich działań.